ام آر آی، یکی از روشهای پیشرفته تصویربرداری پزشکی است که برای تشخیص طیف گستردهای از بیماریها به کار میرود. این روش بدون درد و تهاجمی است اما نیازمند برخی آمادگی های قبل از ام ار ای است. اگر قرار است به زودی تحت این آزمایش قرار بگیرید، احتمالا سوالات زیادی در ذهن دارید. نگران نباشید، در این مقاله به طور کامل به آمادگی های قبل از ام ار ای پرداختهایم تا با خیالی آسوده به این آزمایش بروید.
ام آر آی با استفاده از میدان مغناطیسی قوی و امواج رادیویی، تصاویر دقیقی از اندامهای داخلی بدن ایجاد میکند. این تصاویر به پزشکان کمک میکنند تا بیماریها را تشخیص دهند و برنامه درمانی مناسب را انتخاب کنند. اما برای اینکه این تصاویر با کیفیت بالا و دقیق باشند، لازم است قبل از انجام ام آر آی برخی نکات را رعایت کنید.
آنچه می خوانید
آمادگی های قبل از ام ار ای بسته به نوع آزمایش و ناحیه مورد بررسی ممکن است متفاوت باشد. به همین دلیل، بسیار مهم است که قبل از انجام آزمایش، تمام دستورالعملهای پزشک یا تکنسین را به دقت مطالعه کرده و به آنها عمل کنید. در این مقاله، ما به طور جامع به تمام آمادگی های قبل از ام ار ای پرداختهایم تا شما بتوانید با اطمینان خاطر به این آزمایش بروید.
اهمیت آمادگی های قبل از ام ار ای
آمادگی های قبل از ام ار ای به دلایل مختلفی بسیار مهم هستند. اول از همه، این آمادگیها به اطمینان از کیفیت بالای تصاویر کمک میکنند. وجود هرگونه جسم فلزی یا مواد مغناطیسی در بدن یا اطراف دستگاه ام آر آی میتواند بر کیفیت تصاویر تاثیر گذاشته و تشخیص بیماری را دشوار کند.
علاوه بر این، آمادگی های قبل از ام ار ای به کاهش زمان انجام آزمایش و افزایش راحتی بیمار کمک میکند. با رعایت دستورالعملهای پزشک، میتوانید از انجام مجدد آزمایش به دلیل عدم آمادگی کافی جلوگیری کنید.
همچنین، برخی از آمادگی های قبل از ام ار ای به کاهش عوارض جانبی احتمالی این آزمایش کمک میکنند. برای مثال، اگر قبل از انجام ام آر آی با ماده حاجب، ناشتا باشید، احتمال بروز عوارض جانبی مانند تهوع و سردرد کاهش مییابد.
تاثیر غذا و نوشیدنی بر ام آر آی
نوع و زمان مصرف غذا و نوشیدنی قبل از ام آر آی، بسته به نوع آزمایش و ناحیه مورد بررسی متفاوت است. در برخی موارد، ممکن است از شما خواسته شود که چند ساعت قبل از آزمایش چیزی نخورید و ننوشید. این کار به این دلیل انجام میشود که وجود غذا در معده میتواند باعث ایجاد حرکت در رودهها شده و کیفیت تصاویر را کاهش دهد.
در برخی موارد دیگر، ممکن است از شما خواسته شود که قبل از آزمایش مقدار مشخصی آب بنوشید. این کار به ویژه در صورتی که قرار است ام آر آی با ماده حاجب انجام شود، اهمیت دارد. ماده حاجب به بهبود کیفیت تصاویر کمک میکند و نوشیدن آب کافی به دفع بهتر این ماده از بدن کمک میکند.
نقش داروها در آمادگی های قبل از ام ار ای
برخی از داروها میتوانند بر نتایج ام آر آی تاثیر بگذارند. به همین دلیل، بسیار مهم است که قبل از انجام آزمایش، لیستی از تمام داروهایی که مصرف میکنید (از جمله داروهای گیاهی و مکملها) را در اختیار پزشک یا تکنسین قرار دهید.
برخی از داروها ممکن است نیاز به قطع مصرف قبل از انجام ام آر آی داشته باشند. همچنین، ممکن است از شما خواسته شود که در روز انجام آزمایش، برخی از داروهای خود را مصرف نکنید. به همین دلیل، حتما قبل از انجام آزمایش با پزشک خود مشورت کنید.
وسایل ممنوعه در اتاق ام آر آی
یکی از مهمترین آمادگی های قبل از ام ار ای، حذف تمام اشیاء فلزی از بدن و اطراف دستگاه است. میدان مغناطیسی قوی دستگاه ام آر آی میتواند این اشیاء را با نیروی بسیار زیادی به سمت خود جذب کند که این امر میتواند منجر به آسیب جدی به بیمار یا دستگاه شود.
لیستی از برخی از وسایل ممنوعه در اتاق ام آر آی عبارتند از:
- آمادگی های قبل از ام ار ای» جواهرات: ساعت، انگشتر، گردنبند، دستبند، گوشواره و هر نوع زیورآلات دیگر
- آمادگی های قبل از ام ار ای» وسایل آرایشی: ریمل، خط چشم، سایه چشم، رژ لب و هرگونه محصول آرایشی حاوی ذرات فلزی
- آمادگی های قبل از ام ار ای» عینک: عینک طبی، عینک آفتابی و لنزهای تماسی
- آمادگی های قبل از ام ار ای» وسایل الکترونیکی: تلفن همراه، کلید، کارت اعتباری، سمعک، پیسمیکر و هرگونه دستگاه الکترونیکی دیگر
- آمادگی های قبل از ام ار ای» وسایل پزشکی: عصا، واکر، بریس و هرگونه وسیله پزشکی حاوی فلز
- آمادگی های قبل از ام ار ای» اشیاء فلزی دیگر: سنجاق سر، زیپ، دکمه فلزی، پروتزهای دندانی و هرگونه شیء فلزی دیگر
آمادگی های قبل از ام ار ای » اهمیت حذف کامل اشیاء فلزی
حذف کامل اشیاء فلزی از بدن و اطراف دستگاه ام آر آی، به دلایل زیر بسیار مهم است:
- جلوگیری از آسیب به بیمار: جذب اشیاء فلزی توسط دستگاه ام آر آی میتواند منجر به سوختگی، شکستگی استخوان و حتی مرگ شود.
- جلوگیری از آسیب به دستگاه: وجود اشیاء فلزی در اتاق ام آر آی میتواند به دستگاه آسیب رسانده و باعث توقف کار آن شود.
- بهبود کیفیت تصاویر: اشیاء فلزی میتوانند باعث ایجاد اختلال در میدان مغناطیسی دستگاه شده و کیفیت تصاویر را کاهش دهند.
آمادگی های قبل از ام ار ای » راهکارها
برای اطمینان از اینکه هیچ شیء فلزی همراه خود به اتاق ام آر آی نبردهاید، میتوانید از راهکارهای زیر استفاده کنید:
- لیستی از وسایل ممنوعه تهیه کنید: قبل از رفتن به مرکز تصویربرداری، لیستی از تمام وسایل ممنوعه را تهیه کرده و آن را بررسی کنید.
- از یک نفر کمک بگیرید: از یکی از اعضای خانواده یا دوستانتان بخواهید که به شما در بررسی بدن و وسایل شخصیتان کمک کند.
- کمدهای مخصوص را استفاده کنید: در اغلب مراکز تصویربرداری، کمدهای مخصوصی برای نگهداری وسایل شخصی وجود دارد. از این کمدها برای نگهداری وسایل خود استفاده کنید.
انواع آمادگی های قبل از ام ار ای
ام آر آی یکی از روشهای دقیق تصویربرداری پزشکی است که برای تشخیص انواع بیماریها استفاده میشود. برای اطمینان از کیفیت بالای تصاویر و دقیق بودن نتایج، رعایت برخی آمادگی های قبل از ام ار ای ضروری است. در نوع از این تصویربرداری آمادگی های خود را دارد که در ادامه به آن می پردازیم:
نوع ام ار ای | شرح ام ار ای | آمادگی های قبل از ام ار ای |
---|---|---|
ام ار ای از هر ارگان بدون تزریق | » جهت انجام یک آزمون MRI بسته به نوع آزمون از 10 دقیقه تا 1 ساعت زمان نیاز است. » به دلیل این که روش انجام MRI کاملا وابسته به شرایط بیمار و شرح کامل بیماری ایشان دارد لذا مراجعه کنندگان میبایست پرسشنامه مربوطه را با دقت کامل نمایند. » به طور مثال روش انجام آزمون MRI مغز برای بیماران مبتلا به MS با بیمار مبتلا به تشنج و یا تومور کاملا متفاوت است. | نیاز به هیچ گونه آمادگی خاصی نمی باشد فقط بیمار باید فاقد کلیه لوازم (ساعت، موبایل، کلید، دندان مصنوعی، اعضای مصنوعی، کارت اعتباری و …) که ورود آنها به اتاق MRI ممنوع است، باشد. |
ام ار ای از هر ارگان با تزریق | » در صورتی که برای بیمار MRI با تزریق از هر قسمت بدن درخواست شده باشد علاوه بر مواردی که در آیتم MRI از هر ارگان بدون تزریق قید شد بررسی GFR بیماران قابل توجه است که در بیماران مسن و دارای مشکل کلیوی باید حتما بررسی شود و شرح حال بیمار در فرم مربوطه قید شود. » داروی حاجب و آنژیوکت مناسب انجام آزمون » بیمار 6 ساعت قبل از انجام آزمون ناشتا باشد. | » بیمار باید فاقد Pacemaker باشد. » بیمار باید فاقد کلیه لوازم (ساعت، موبایل، کلید، دندان مصنوعی، اعضای مصنوعی، کارت اعتباری و …) که ورود آنها به اتاق MRI ممنوع است، باشد. |
ام آر ماموگرافی یا MRM | » بررسی بافت پستان به وسیله دستگاه MRI میباشد. » بیماران با پستان متراکم و جوان ـ تعیین میزان پیشرفت سرطان ـ بررسی حاشیه و وسعت انتشار تومورها ـ بررسی کانسر در مجاری شیری ـ بررسی نشت پروتزهای سیلیکونی ـ تشخیص نوع میکروکلسیفیکاسیونهای رویت شده در ماموگرافی. » در این روش میتوان آناتومی، بیوشیمی و فیزیولوژی پستان را مورد بررسی قرارداد و در جهات مختلف طولی و عرضی و مایل آن را بررسی کرد. | » ناشتایی 4 ساعت قبل از انجام آزمون میباشد. » انجام اين آزمون لزوما بايد بين تاريخ 7 تا 14 قاعدگي باشد .(به استثناء بررسي پارگي پروتز). » در صورت وجود حساسیت دارویی به کارشناس انجام دهنده اطلاع داده شود. |
آنژیوگرافی تشدید مغناطیسی | » این آزمون جهت بررسی سیستم عروقی بدن با استفاده از دستگاه MRI میباشد. » جهت انجام MR Angiography از مغز نیاز به تزریق داروی حاجب نیست مگر در زمانی که پزشک معالج درخواست کرده باشد. » در سایر موارد برای بررسی سیستم عروقی باید تزریق انجام گیرد و رگ گیری از ورید بازویی انجام میشود. در این آزمون از بیمار خواسته میشود که به هیچ عنوان حرکت نکند تا کیفیت و وضوح تصاویر کاهش پیدا نکند. » در MR Angiography از عروق سایر قسمتها تزریق داروی حاجب الزامی است. | » بیمار باید 5 ساعت قبل از آزمون ناشتا باشد. » مدارک قبلی و مرتبط با آزمون مورد انجام را با خود بیاورد. » GFR بیمار باید توسط پرستار MRI کنترل گردد. |
ام آر انتروگرافی | » این آزمون برای بررسی رودههای باریک توسط MRI میباشد که بیماریهای مربوط به روده باریک را بررسی میکند. » این روش کاملا غیرتهاجمی بوده و هیچ عوارضی برای بیمار ایجاد نمی کند. | » آمادگی روده ای قبل از آزمون داشته باشد. برای این کار بیمار باید 2 روز قبل از آزمون از غذاهای آبکی مانند انواع سوپها و کمپوتها استفاده کند و از دو روز قبل از آزمون 3 شیشه آب معدنی بزرگ که پودر پیدرولاکس در آنها حل شده است استفاده کند. این کار باعث پاک شدن رودههای وی از مواد دفعی شده و باعث بهتر دیده شده روده و بهبود کیفیت تصاویر میشود. » 20 دقیقه قبل از آزمون بیمار باید شروع به خوردن محلول پیدرولاکس نماید و این کار را باید به سرعت انجام دهد تا محلول مورد نظر در رودههای باریک پر شده و باعث گشاد شدن آنها در حین آزمون و بررسی بهتر دیواره رودهها شود. » آمپول هیوسین قبل از آزمون به صورت آرام به بیمار تزریق میشود. این کار حرکات غیر ارادی رودهها را کم میکند و باعث بهتر شدن کیفیت تصاویر میشود. » ماده کنتراست مخصوص MRI در مرحله خاصی از طریق ورید به بیمار تزریق میشود. » با توجه به اینکه در این آزمون از شکم و لگن تصویربرداری میشود، لذا حرکت شکم و حرکات تنفسی باعث کاهش کیفیت تصاویر و ناواضحی حرکتی در تصویر میشود، لذا در مراحلی از انجام کار کارشناس MRI از بیمار میخواهد که نفس خود را در سینه حبس کند و کلا حرکت نداشته باشد. همکاری بیمار برای انجام این آزمون بسیار ضروری میباشد. |
کلانژیوپانکراتوگرافی رزونانس مغناطیسی (MRCP) | » بررسی غیر تهاجی مجاری صفراوی و پانکراس بدون تزریق ماده حاجب انجام میشود و تصاویر به دست آمده از این آزمون، پزشک معالج را در بررسی وضعیت کبد، کیسه صفرا و مجاری صفراوی یاری میکند. » جهت حذف سیگنالهای مزاحم از محتویات روده ها، خوردن یک لیوان رانی آناناس بدون پالپ قبل از آزمون توصیه میشود. » توجه به این نکته که در آزمون فوق، تصویربرداری از شکم انجام میشود، تنفس و حرکات شکمی باعث ایجاد ناواضحی در تصویر میشود، لذا کارشناس انجام دهنده در مراحل مختلف کار از بیمار میخواهد که نفس خود را در سینه حبس نماید. » هر چه میزان همکاری بیمار در این مرحله بیشتر باشد، تصاویر بهتری به دست میآید که در امر تشخیص و درمان تاثیر به سزایی دارد. | » بیمار باید 12 ساعت قبل از آزمون ناشتا باشد. » همراه داشتن هر نوع مدرک مرتبط با بیماری اعم از » سونوگرافی، سی تی اسکن و ام آر ای الزامی است. » در صورتی که در روزهای اخیر ERCP انجام شده است، حتما باید به کارشناس انجام دهنده اطلاع داده شود. |
MR اورتروگرافی | » بررسی تهاجمی مجاری ادراری به دو روش انجام میگیرد: 1ـ بدون تزریق: در این روش آزمون بدون تزریق داروهای حاجب به بدن بیمار انجام میشود و کلیه ها، مسیر حالبها و مثانه بررسی میشود. 2ـ با تزریق: در این روش ابتدا آزمون بدون تزریق ماده حاجب انجام میشود و سپس ماده حاجب از طریق ورید بازو به بیمار تزریق میشود. در تصاویر حاصل ترشح کلیه، مسیر حالبها و مثانه به صورت رنگی مشاهده میشود. » توجه به این نکته که در آزمون فوق، تصویربرداری از شکم انجام میشود، تنفس و حرکات شکمی باعث ایجاد ناواضحی در تصویر میشود، لذا کارشناس انجام دهنده در مراحل مختلف کار از بیمار میخواهد که نفس خود را در سینه حبس نماید. » هر چه میزان همکاری بیمار در این مرحله بیشتر باشد، تصاویر بهتری به دست میآید که در امر تشخیص و درمان تاثیر به سزایی دارد. » در صورت ضرورت تزریق تهیه داروهای حاجب و آنژیوکت به عهده بیمار است. | » بیمار باید 4 الی 5 ساعت قبل از آزمون ناشتا باشد. » همراه داشتن هر نوع مدرک مرتبط با بیماری اعم از سونوگرافی، سی تی اسکن و ام آر ای الزامی است. |
چگونه استرس خود را قبل از ام آر آی مدیریت کنیم؟
ام آر آی ممکن است برای برخی افراد، به ویژه افرادی که از فضاهای بسته میترسند (کلاستروفوبیا)، استرسزا باشد. اما با رعایت برخی نکات، میتوان استرس را کاهش داد و تجربه بهتری از انجام این آزمایش داشت.
آمادگی های قبل از ام ار ای » کاهش استرس
- با پزشک یا تکنسین رادیولوژی صحبت کنید: نگرانیهای خود را با پزشک یا تکنسین رادیولوژی در میان بگذارید. آنها میتوانند به سوالات شما پاسخ دهند و به شما اطمینان خاطر دهند.
- درباره دستگاه ام آر آی اطلاعات کسب کنید: هرچه اطلاعات بیشتری در مورد دستگاه ام آر آی و نحوه کار آن داشته باشید، کمتر احساس اضطراب خواهید کرد.
- تکنیکهای آرامسازی را بیاموزید: تکنیکهایی مانند تنفس عمیق، مدیتیشن و یوگا میتوانند به شما کمک کنند تا آرامش خود را حفظ کنید.
- داروهای آرامبخش: در برخی موارد، پزشک ممکن است برای کاهش اضطراب شما، داروهای آرامبخش تجویز کند.
اگر کلاستروفوبیا شدید دارید، به پزشک خود اطلاع دهید. ممکن است برای شما از داروهای آرامبخش قویتر یا روشهای دیگری برای کاهش اضطراب استفاده شود.
نتیجهگیری
آمادگی های قبل از ام ار ای، نقش مهمی در موفقیت آمیز بودن این آزمایش دارند. رعایت آمادگی های قبل از ام ار ای نه تنها به کیفیت تصاویر کمک میکند، بلکه به ایمنی بیمار نیز کمک میکند.
- قبل از انجام ام آر آی، حتما با پزشک خود مشورت کنید.
- لیستی از تمام داروها، مکملها و دستگاههای پزشکی که استفاده میکنید، تهیه کنید.
- تمام دستورالعملهای پزشک و تکنسین را به دقت رعایت کنید.
- در صورت داشتن هرگونه سوال یا نگرانی، از پرسیدن آن نترسید.
اطلاعات تماس
آدرس: تهران میدان فاطمی خیابان جویبار كوچه میرهادی غربی پلاك 27
تلفن های مرکز: 02188391670 | 02188391706 | 02188985586
سوالات متداول
آیا انجام ام آر آی دردناک است؟
خیر، ام آر آی یک روش تصویربرداری بدون درد است. ممکن است در طول انجام آزمایش، صدای ضربه شنیده شود که طبیعی است.
مدت زمان انجام ام آر آی چقدر است؟
مدت زمان انجام ام آر آی بسته به ناحیه مورد بررسی و نوع آزمایش متفاوت است و میتواند از چند دقیقه تا یک ساعت طول بکشد.
آیا ام آر آی عوارض جانبی دارد؟
در بیشتر موارد، ام آر آی عوارض جانبی جدی ندارد. اما در برخی موارد، ممکن است عوارضی مانند سردرد، تهوع و خارش پوست ایجاد شود.
آیا میتوانم در طول انجام ام آر آی بخوابم؟
بله، اگر احساس خواب آلودگی کردید، میتوانید در طول انجام ام آر آی بخوابید.
آیا میتوانم همراه خود به اتاق ام آر آی ببرم؟
خیر، به دلیل وجود میدان مغناطیسی قوی، هیچ فردی نمیتواند همراه شما به اتاق ام آر آی بیاید.
هزینه انجام ام آر آی چقدر است؟
هزینه انجام ام آر آی بسته به نوع آزمایش، مرکز تصویربرداری و پوشش بیمهای شما متفاوت است.