در دنیای پرشتاب پزشکی نوین، تشخیص دقیق و به‌موقع بیماری‌ها، سنگ بنای هر درمان موفقیت‌آمیزی است. وقتی صحبت از بررسی دقیق اندام‌های داخلی حیاتی میشود، که در عمق بدن قرار گرفته‌اند و با چشم غیرمسلح قابل رؤیت نیستند، نیاز به ابزارهای پیشرفته‌ای همچون سی تی اسکن شکم و لگن احساس میشود. این روش تصویربرداری، با قدرت بی‌نظیر خود در نمایش جزئیات آناتومیک، به پزشکان اجازه می‌دهد تا نگاهی عمیق و سه‌بعدی به پیچیدگی‌های بدن داشته باشند و به این ترتیب، مسیر را برای کشف ناهنجاری‌ها و بیماری‌هایی که ممکن است در نگاه اول پنهان بمانند، هموار می‌سازد.
سی تی اسکن شکم و لگن فراتر از یک عکس ساده، اطلاعاتی جامع و لایه‌لایه از ساختارهای داخلی ارائه می‌دهد. از کبد و کلیه‌ها گرفته تا روده‌ها و اندام‌های تناسلی، هر بخش با وضوح بالا به تصویر کشیده میشود. این قدرت تفکیک بالا، به پزشکان کمک میکند تا ضایعات کوچک، تومورها، عفونت‌ها، التهابات و سایر مشکلات را با دقت فراوان شناسایی کنند. در نتیجه، این ابزار تشخیصی نه تنها به سرعت در تشخیص بیماری‌ها کمک میکند، بلکه در پایش و مدیریت درمان‌های مختلف نیز نقش بسزایی دارد و می‌تواند نقشه راهی برای سلامت بیماران فراهم آورد.
آنچه می خوانید
هدف این مقاله، ارائه اطلاعاتی جامع و کاربردی درباره سی تی اسکن شکم و لگن است. از چگونگی عملکرد این دستگاه پیشرفته گرفته تا کاربردهای گسترده آن در تشخیص بیماری‌های مختلف، مراحل آماده‌سازی، نکات ایمنی و سوالات متداول، همه و همه به زبانی ساده و قابل فهم مورد بررسی قرار خواهند گرفت. اگر شما یا عزیزانتان نیاز به انجام این تصویربرداری دارید یا صرفاً به دنبال درک عمیق‌تری از این ابزار حیاتی در پزشکی هستید، این مقاله راهنمای کاملی برای شما خواهد بود.
سی تی اسکن شکم و لگن چیست و چگونه کار میکند؟
سی تی اسکن شکم و لگن (Computed Tomography – CT Scan of Abdomen and Pelvis) یک روش تصویربرداری پزشکی پیشرفته است که از اشعه ایکس و کامپیوتر برای ایجاد تصاویر مقطعی (برشی) دقیق از اندام‌ها، بافتهای نرم، استخوانها و رگ‌های خونی در ناحیه شکم و لگن استفاده میکند. برخلاف رادیوگرافی ساده (عکسبرداری با اشعه ایکس) که تصاویر دو بعدی تولید میکند، سی تی اسکن مجموعه‌ای از تصاویر برشی را ایجاد میکند که می‌توان آن‌ها را با نرم‌افزارهای کامپیوتری به تصاویر سه‌بعدی بازسازی کرد. این تصاویر سه‌بعدی، دید بسیار واضح‌تر و جزئی‌تری از ساختارهای داخلی بدن ارائه می‌دهند.
نحوه عملکرد سی تی اسکن شکم و لگن بدین صورت است که بیمار روی یک تخت متحرک دراز می‌کشد و این تخت به آرامی به داخل دستگاهی تونل‌مانند حرکت میکند. در داخل این دستگاه، یک منبع اشعه ایکس به همراه چندین ردیاب اشعه ایکس، به صورت دایره‌ای حول بدن بیمار می‌چرخند. هر بار که اشعه ایکس از بدن عبور میکند، ردیاب‌ها میزان جذب اشعه توسط بافتهای مختلف را اندازه‌گیری می‌کنند. بافتهای متراکم‌تر مانند استخوان، اشعه بیشتری را جذب می‌کنند و در تصاویر سفیدتر به نظر می‌رسند، در حالی که بافتهای نرم‌تر مانند چربی، اشعه کمتری جذب می‌کنند و تیره‌تر دیده می‌شوند.
کامپیوتر متصل به دستگاه، داده‌های جمع‌آوری شده از ردیاب‌ها را پردازش کرده و تصاویر مقطعی (اسلایس) با وضوح بالا از ناحیه شکم و لگن تولید میکند. این تصاویر سپس توسط رادیولوژیست، که یک پزشک متخصص در تفسیر تصاویر پزشکی است، مورد بررسی قرار می‌گیرند تا هرگونه ناهنجاری یا علائم بیماری تشخیص داده شود. توانایی سی تی اسکن شکم و لگن در ارائه تصاویر لایه‌لایه و سه‌بعدی، آن را به ابزاری قدرتمند برای تشخیص دقیق بیماری‌های پیچیده در این نواحی حساس بدن تبدیل کرده است.
کاربردهای تشخیصی سی تی اسکن شکم و لگن
سی تی اسکن شکم و لگن دارای طیف وسیعی از کاربردهای تشخیصی است و به پزشکان در شناسایی و ارزیابی بسیاری از بیماری‌ها و شرایط پزشکی کمک میکند. یکی از اصلی‌ترین کاربردهای آن، تشخیص و مرحله‌بندی سرطان‌ها در اندام‌های شکمی و لگنی است. این شامل سرطان‌هایی مانند سرطان کبد، پانکراس، کلیه، روده بزرگ، مثانه، رحم، تخمدان و پروستات میشود. سی تی اسکن می‌تواند تومورها را شناسایی کرده، اندازه و محل دقیق آن‌ها را مشخص کند، و اطلاعاتی درباره گسترش احتمالی سرطان به غدد لنفاوی یا سایر اندام‌ها (متاستاز) ارائه دهد.
علاوه بر سرطان، سی تی اسکن شکم و لگن در تشخیص و ارزیابی بیماری‌های التهابی و عفونی نیز بسیار مفید است. این شامل بیماری‌هایی مانند آپاندیسیت (التهاب آپاندیس)، دیورتیکولیت (التهاب دیورتیکول‌ها در روده)، بیماری کرون و کولیت اولسراتیو (بیماری‌های التهابی روده)، آبسه‌ها (تجمعات چرک)، و عفونت‌های کلیه یا مثانه میشود. تصاویر دقیق سی تی اسکن به پزشک کمک میکند تا میزان التهاب، وجود مایع یا چرک و تأثیر آن بر اندام‌های اطراف را ارزیابی کند و بر اساس آن، برنامه درمانی مناسب را تعیین کند.
همچنین، سی تی اسکن شکم و لگن در تشخیص و پیگیری سنگ‌های کلیه و مجاری ادراری، انسداد روده، آنوریسم‌های آئورت شکمی (گشاد شدن غیرطبیعی شریان اصلی بدن)، آسیب‌های ناشی از تروما (مانند تصادفات) به اندام‌های داخلی، و ارزیابی درد شکم یا لگن با علت نامشخص کاربرد دارد. این روش می‌تواند وجود مایع آزاد در شکم، خونریزی داخلی، یا پارگی اندام‌ها را نشان دهد. به طور خلاصه، سی تی اسکن شکم و لگن ابزاری چندمنظوره و ضروری در تشخیص انواع بیماری‌های حاد و مزمن در این بخش‌های مهم بدن است.
آماده‌سازی قبل از سی تی اسکن شکم و لگن: نکات ضروری
آماده‌سازی مناسب قبل از انجام سی تی اسکن شکم و لگن برای اطمینان از کیفیت بالای تصاویر و دقت تشخیصی بسیار مهم است. بسته به نوع سی تی اسکن (با یا بدون ماده حاجب) و دستور پزشک، ممکن است از شما خواسته شود که چندین ساعت قبل از آزمایش، از خوردن و آشامیدن خودداری کنید. معمولاً ناشتایی 4 تا 6 ساعته توصیه میشود تا از تهوع و استفراغ ناشی از مصرف ماده حاجب و همچنین از تداخل محتویات معده با کیفیت تصاویر جلوگیری شود. این دستورالعمل‌های ناشتایی باید به دقت رعایت شوند.
در بسیاری از موارد سی تی اسکن شکم و لگن، به خصوص برای بررسی دستگاه گوارش، از شما خواسته میشود که یک ماده حاجب خوراکی را مصرف کنید. این ماده حاجب که معمولاً به شکل مایع است، به بیمار داده میشود تا در طی یک تا دو ساعت قبل از آزمایش، آن را به تدریج بنوشد. هدف از مصرف این ماده، برجسته کردن روده بزرگ و کوچک در تصاویر است تا پزشک بتواند به وضوح مرزها و ناهنجاری‌های احتمالی در دیواره روده‌ها را مشاهده کند. طعم این مایع ممکن است کمی ناخوشایند باشد، اما مصرف آن برای تشخیص دقیق، ضروری است.
علاوه بر ناشتایی و مصرف ماده حاجب خوراکی، باید هرگونه سابقه حساسیت (به ویژه به مواد حاجب یددار یا صدف) و همچنین بیماری‌های کلیوی، دیابت و تیروئید را به پزشک و پرسنل رادیولوژی اطلاع دهید. در صورت بارداری یا احتمال بارداری، باید فوراً به پزشک خود اطلاع دهید، زیرا اشعه ایکس می‌تواند برای جنین مضر باشد. همچنین، بهتر است لباس‌های گشاد و راحت بپوشید و قبل از ورود به اتاق سی تی اسکن، هرگونه جواهرات، عینک، دندان مصنوعی متحرک و سایر اشیاء فلزی را از خود جدا کنید، زیرا این اشیاء می‌توانند در کیفیت تصاویر سی تی اسکن شکم و لگن تداخل ایجاد کنند.
روند انجام سی تی اسکن شکم و لگن: از ورود تا خروج
روند انجام سی تی اسکن شکم و لگن معمولاً سریع و بدون درد است، هرچند ممکن است کمی احساس ناراحتی ناشی از ثابت ماندن یا تزریق ماده حاجب داشته باشید. پس از ورود به اتاق تصویربرداری، تکنسین رادیولوژی شما را راهنمایی میکند تا روی تخت متحرک دستگاه سی تی اسکن دراز بکشید. ممکن است از بالش‌ها یا بندهای نگهدارنده برای کمک به ثابت ماندن شما در موقعیت صحیح استفاده شود. بسیار مهم است که در طول انجام سی تی اسکن، کاملاً ثابت بمانید تا تصاویر واضح و بدون تاری باشند.
در صورتی که قرار است سی تی اسکن شکم و لگن با ماده حاجب وریدی انجام شود، یک رگ بازو یا دست شما رگ‌گیری میشود و ماده حاجب از طریق یک کاتتر وریدی به آرامی تزریق میشود. در حین تزریق ماده حاجب، ممکن است احساس گرما در سراسر بدن، طعم فلزی در دهان، یا کمی حالت تهوع داشته باشید که این‌ها واکنشهای طبیعی و گذرا هستند. تکنسین در تمام مدت روند تصویربرداری از طریق یک سیستم ارتباطی داخلی با شما در تماس خواهد بود و شما می‌توانید هرگونه نگرانی یا ناراحتی خود را اطلاع دهید.
هنگامی که تخت به داخل دستگاه تونل‌مانند حرکت میکند، دستگاه شروع به چرخش و گرفتن تصاویر میکند. ممکن است صداهای مختلفی از دستگاه بشنوید. در برخی مراحل، تکنسین ممکن است از شما بخواهد که نفس خود را برای چند ثانیه حبس کنید تا حرکت قفسه سینه و شکم باعث تاری تصاویر نشود. کل روند گرفتن تصاویر برای سی تی اسکن شکم و لگن معمولاً بین 10 تا 30 دقیقه طول می‌کشد. پس از اتمام تصویربرداری، تخت از دستگاه خارج میشود و شما می‌توانید لباس‌های خود را بپوشید. در صورت استفاده از ماده حاجب وریدی، توصیه میشود که پس از آزمایش، مقدار زیادی مایعات بنوشید تا به دفع سریعتر ماده حاجب از بدن کمک شود.
استفاده از ماده حاجب در سی تی اسکن شکم و لگن
استفاده از ماده حاجب (کنتراست) در سی تی اسکن شکم و لگن نقش بسیار مهمی در افزایش وضوح و دقت تصاویر ایفا میکند و به پزشک کمک میکند تا جزئیات بیشتری را مشاهده کند. ماده حاجب، ماده‌ای است که در تصاویر اشعه ایکس روشن‌تر دیده میشود و می‌تواند به برجسته کردن رگ‌های خونی، اندام‌ها و بافتهای خاص کمک کند. ماده حاجب می‌تواند به سه شکل مختلف در سی تی اسکن شکم و لگن مورد استفاده قرار گیرد: خوراکی، وریدی و رکتال.
ماده حاجب خوراکی معمولاً به صورت یک مایع آشامیدنی است که بیمار باید آن را طی یک تا دو ساعت قبل از آزمایش بنوشد. هدف از این کار، پر کردن مجاری گوارشی (مری، معده، روده کوچک و روده بزرگ) با ماده حاجب است. این امر به پزشک اجازه می‌دهد تا دیواره‌های دستگاه گوارش را به وضوح مشاهده کرده و هرگونه التهاب، تومور، انسداد یا ناهنجاری دیگر را تشخیص دهد. بدون ماده حاجب خوراکی، حلقه های روده ممکن است به سختی از سایر بافت‌ها تمایز داده شوند.
ماده حاجب وریدی، معمولاً یک ترکیب یددار است که از طریق یک رگ در بازو یا دست به بیمار تزریق میشود. این نوع ماده حاجب به سرعت وارد جریان خون میشود و باعث برجسته شدن رگ‌های خونی، کبد، کلیه‌ها، پانکراس و سایر اندام‌های پرخون میشود. استفاده از ماده حاجب وریدی در سی تی اسکن شکم و لگن برای تشخیص تومورها، کیستها، عفونت‌ها و مشکلات عروقی بسیار حیاتی است، زیرا این ضایعات معمولاً پس از جذب ماده حاجب، ظاهر متفاوتی نسبت به بافتهای سالم اطراف خود پیدا می‌کنند. در برخی موارد، ممکن است از ماده حاجب رکتال نیز برای بررسی دقیقتر روده بزرگ استفاده شود.
مزایا و معایب سی تی اسکن شکم و لگن
سی تی اسکن شکم و لگن دارای مزایای فراوانی است که آن را به یکی از ابزارهای تشخیصی پرکاربرد در پزشکی تبدیل کرده است. یکی از مهم‌ترین مزایای آن، سرعت بالا در انجام آزمایش است. سی تی اسکن می‌تواند در عرض چند دقیقه تصاویر دقیقی از ناحیه وسیعی از بدن (مانند کل شکم و لگن) تولید کند. این سرعت بالا به خصوص در موارد اورژانسی، مانند تشخیص خونریزی داخلی، آپاندیسیت حاد یا انسداد روده، بسیار حیاتی است و می‌تواند به نجات جان بیمار کمک کند. توانایی آن در نمایش جزئیات استخوانها و بافتهای نرم به طور همزمان نیز یک مزیت مهم است.
از دیگر مزایای سی تی اسکن شکم و لگن، قابلیت تشخیص طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها است. این روش می‌تواند اطلاعات دقیقی در مورد سرطان‌ها، عفونت‌ها، التهابات، کیستها، آبسه‌ها، سنگ‌های کلیه، مشکلات عروقی و آسیب‌های ناشی از تروما ارائه دهد. تصاویر مقطعی و سه‌بعدی حاصل از سی تی اسکن، به پزشکان اجازه می‌دهد تا ضایعات کوچک را نیز شناسایی کرده و ارتباط آن‌ها را با ساختارهای اطراف به خوبی درک کنند. همچنین، سی تی اسکن شکم و لگن نسبت به MRI برای افرادی که دارای ایمپلنت‌های فلزی خاص هستند یا از کلاستروفوبیا رنج می‌برند، گزینه مناسب‌تری است.
با این حال، سی تی اسکن شکم و لگن دارای معایبی نیز هست که باید در نظر گرفته شوند. اصلی‌ترین نگرانی، قرار گرفتن بیمار در معرض اشعه یونیزان (اشعه ایکس) است. اگرچه میزان اشعه در هر سی تی اسکن کنترل شده است، اما قرار گرفتن مکرر در معرض اشعه می‌تواند خطر ابتلا به سرطان را در درازمدت افزایش دهد، به خصوص در کودکان و افراد جوان.
به همین دلیل، پزشکان تنها در صورت لزوم و زمانی که مزایای تشخیصی بر خطرات احتمالی آن برتری داشته باشد، سی تی اسکن را تجویز می‌کنند. دیگر محدودیت‌ها شامل احتمال واکنش آلرژیک به ماده حاجب (در موارد نادر) و عدم توانایی در نمایش برخی جزئیات بافتهای نرم که در MRI بهتر دیده می‌شوند، است.
خطرات و عوارض احتمالی سی تی اسکن شکم و لگن
اگرچه سی تی اسکن شکم و لگن یک روش تشخیصی ایمن و مؤثر است، اما مانند هر روش پزشکی دیگری، خطرات و عوارض احتمالی خاص خود را دارد که باید از آن‌ها آگاه بود. مهم‌ترین نگرانی، همانطور که پیشتر اشاره شد، قرار گرفتن در معرض اشعه یونیزان است.
این اشعه می‌تواند خطر ابتلا به سرطان را در درازمدت افزایش دهد، اگرچه خطر واقعی برای هر فرد با یک سی تی اسکن بسیار پایین است. پزشکان همواره تلاش می‌کنند تا دوز اشعه را به حداقل ممکن (اصل ALARA: As Low As Reasonably Achievable) برسانند و تنها زمانی سی تی اسکن را تجویز می‌کنند که ضرورت پزشکی وجود داشته باشد. زنان باردار باید از این آزمایش اجتناب کنند، مگر اینکه فواید آن برای مادر، بسیار بیشتر از خطرات احتمالی برای جنین باشد.
یکی دیگر از خطرات مرتبط با سی تی اسکن شکم و لگن، احتمال بروز واکنش آلرژیک به ماده حاجب یددار است. این واکنش‌ها می‌توانند از خفیف (مانند خارش، کهیر، حالت تهوع خفیف) تا شدید (مانند مشکلات تنفسی، افت فشار خون، شوک آنافیلاکسی) متغیر باشند. واکنشهای شدید بسیار نادر هستند، اما تیم پزشکی همواره برای مقابله با آن‌ها آماده است. به همین دلیل، بسیار مهم است که سابقه هرگونه آلرژی، به خصوص به مواد حاجب یا صدف، را قبل از آزمایش به پزشک اطلاع دهید. افرادی که سابقه آسم یا آلرژی‌های شدید دارند، ممکن است نیاز به داروهای پیشگیرانه قبل از تزریق ماده حاجب داشته باشند.
عوارض مربوط به عملکرد کلیه نیز می‌تواند در ارتباط با ماده حاجب یددار مطرح شود. در افراد با عملکرد کلیه ضعیف یا نارسایی کلیوی، ماده حاجب ممکن است به سختی از بدن دفع شود و به کلیه‌ها آسیب بیشتری برساند (نفروپاتی ناشی از کنتراست). به همین دلیل، قبل از انجام سی تی اسکن شکم و لگن با ماده حاجب، آزمایش خون برای بررسی عملکرد کلیه (اندازه‌گیری کراتینین) انجام میشود. برای کاهش خطر، افراد با مشکلات کلیوی ممکن است نیاز به هیدراتاسیون (مصرف مایعات فراوان) قبل و بعد از آزمایش داشته باشند یا از روش‌های تصویربرداری جایگزین استفاده شود.
تفسیر نتایج سی تی اسکن شکم و لگن و پیگیری درمان
پس از انجام سی تی اسکن شکم و لگن، تصاویر توسط یک رادیولوژیست، که یک پزشک متخصص در تفسیر تصاویر پزشکی است، بررسی و تحلیل می‌شوند. رادیولوژیست به دقت هر برش از تصاویر را برای شناسایی هرگونه ناهنجاری، ضایعه، تومور، التهاب، عفونت، سنگ، انسداد یا سایر مشکلات ارزیابی میکند. این تفسیر شامل مقایسه تصاویر با آناتومی طبیعی و همچنین بررسی الگوهای جذب ماده حاجب برای تشخیص ضایعات مختلف است. گزارش نهایی رادیولوژیست، که شامل یافته‌ها و تشخیص احتمالی است، سپس به پزشک ارجاع‌دهنده ارسال میشود.
پزشک ارجاع‌دهنده، نتایج گزارش سی تی اسکن شکم و لگن را در کنار سایر اطلاعات بالینی، سابقه پزشکی بیمار، علائم و نتایج سایر آزمایش‌ها (مانند آزمایش خون یا معاینه فیزیکی) مورد بررسی قرار می‌دهد. این تفسیر جامع به پزشک کمک میکند تا یک تشخیص قطعی را فرموله کند و بهترین برنامه درمانی را برای بیمار تعیین کند. برای مثال، اگر سی تی اسکن وجود تومور را نشان دهد، پزشک ممکن است آزمایش‌های بیشتری مانند بیوپسی یا ارجاع به متخصص سرطان را توصیه کند.
بر اساس نتایج سی تی اسکن شکم و لگن و تشخیص نهایی، پزشک برنامه پیگیری درمان را مشخص میکند. این ممکن است شامل تجویز داروها برای درمان عفونت یا التهاب، ارجاع به جراح برای برداشتن تومور یا کیست، یا نظارت دوره‌ای با تکرار آزمایش‌های تصویربرداری برای پایش پیشرفت بیماری یا پاسخ به درمان باشد. در برخی موارد، سی تی اسکن ممکن است هیچ ناهنجاری قابل توجهی را نشان ندهد که در این صورت، پزشک ممکن است به دنبال علل دیگری برای علائم بیمار باشد. مهم است که بیمار در مورد نتایج آزمایش خود با پزشک صحبت کند و هرگونه سوال یا ابهامی را مطرح نماید تا درک کاملی از وضعیت خود و برنامه درمانی پیش رو داشته باشد.
نتیجه‌گیری
سی تی اسکن شکم و لگن به عنوان یک ابزار تشخیصی قدرتمند و حیاتی در پزشکی مدرن، نقش بی‌بدیلی در ارزیابی جامع اندام‌های داخلی این نواحی حساس بدن ایفا میکند. این فناوری با قابلیت تولید تصاویر مقطعی و سه‌بعدی با وضوح بالا، به پزشکان امکان می‌دهد تا با دقت بی‌نظیری به تشخیص طیف وسیعی از بیماری‌ها، از جمله سرطان‌ها، عفونت‌ها، التهابات و مشکلات عروقی بپردازند. سرعت بالا در انجام آزمایش و توانایی آن در نمایش جزئیات ریز، سی تی اسکن را به گزینه‌ای ایده‌آل در موارد اورژانسی و همچنین برای برنامه‌ریزی درمان‌های پیچیده تبدیل کرده است.
با وجود مزایای فراوان، آگاهی از نکات مربوط به آماده‌سازی، روند انجام آزمایش و همچنین خطرات احتمالی مرتبط با سی تی اسکن شکم و لگن، به ویژه در مورد قرار گرفتن در معرض اشعه و واکنش به ماده حاجب، برای بیماران و کادر درمانی ضروری است. تصمیم‌گیری برای انجام این آزمایش همواره باید بر اساس ارزیابی دقیق مزایا و معایب آن و با در نظر گرفتن شرایط بالینی هر بیمار صورت گیرد تا حداکثر سود تشخیصی با حداقل خطر حاصل شود. همکاری بیمار در رعایت توصیه‌های پیش از آزمایش نیز نقش مهمی در کیفیت نتایج نهایی ایفا میکند.
در نهایت، تفسیر دقیق نتایج سی تی اسکن شکم و لگن توسط رادیولوژیست متخصص و تلفیق آن با سایر یافته‌های بالینی، به پزشک ارجاع‌دهنده کمک میکند تا تشخیص صحیح را مطرح و بهترین برنامه درمانی را برای بیمار طراحی کند. این فرآیند، نه تنها به بهبود کیفیت مراقبت‌های بهداشتی کمک میکند، بلکه به بیماران نیز اطمینان خاطر می‌دهد که تشخیص و درمان آن‌ها بر پایه اطلاعات دقیق و جامع انجام شده است. سی تی اسکن شکم و لگن ابزاری است که با روشن کردن زوایای پنهان بیماری‌ها، راه را برای سلامتی و بهبود کیفیت زندگی هموار می‌سازد.
اطلاعات تماس
آدرس: تهران میدان فاطمی خیابان جویبار كوچه میرهادی غربی پلاك 27
تلفن های مرکز: 02188391670 | 02188391706 | 02188985586
سوالات متداول
آیا سی تی اسکن شکم و لگن دردناک است؟
خیر، سی تی اسکن شکم و لگن معمولاً بدون درد است. ممکن است در حین تزریق ماده حاجب احساس گرما یا طعم فلزی در دهان داشته باشید، و یا از بی‌حرکت ماندن روی تخت کمی ناراحت شوید، اما خود فرآیند تصویربرداری هیچ دردی ندارد.
مدت زمان انجام سی تی اسکن شکم و لگن چقدر است؟
مدت زمان انجام سی تی اسکن شکم و لگن معمولاً کوتاه است. خود فرآیند گرفتن تصاویر ممکن است فقط 10 تا 30 دقیقه طول بکشد. اما در صورت نیاز به ماده حاجب خوراکی، زمان آماده‌سازی (نوشیدن مایع) می‌تواند 1 تا 2 ساعت به این زمان اضافه کند.
آیا برای سی تی اسکن شکم و لگن باید ناشتا باشم؟
بله، در اکثر موارد سی تی اسکن شکم و لگن، به ویژه اگر قرار باشد با ماده حاجب انجام شود، از شما خواسته میشود که 4 تا 6 ساعت قبل از آزمایش ناشتا باشید (از خوردن و آشامیدن پرهیز کنید). پزشک یا مرکز رادیولوژی دستورالعمل‌های دقیق را به شما خواهد داد.
آیا سی تی اسکن شکم و لگن برای زنان باردار ایمن است؟
خیر، سی تی اسکن شکم و لگن به دلیل استفاده از اشعه ایکس، برای زنان باردار توصیه نمی‌شود، زیرا می‌تواند برای جنین مضر باشد. در صورت بارداری یا احتمال بارداری، باید حتماً به پزشک خود اطلاع دهید تا روش‌های جایگزین و ایمن‌تری مانند سونوگرافی یا MRI (در صورت لزوم) بررسی شوند.
آیا ماده حاجب در سی تی اسکن عوارض دارد؟
ماده حاجب یددار که در سی تی اسکن شکم و لگن استفاده میشود، معمولاً ایمن است، اما در موارد نادر ممکن است واکنشهای آلرژیک (از خفیف تا شدید) ایجاد کند. همچنین، در افراد با مشکلات کلیوی، ممکن است به عملکرد کلیه آسیب برساند. به همین دلیل، سابقه پزشکی و آزمایش عملکرد کلیه قبل از تزریق ماده حاجب ضروری است.
چه تفاوتی بین سی تی اسکن و ام آر آی شکم و لگن وجود دارد؟
سی تی اسکن شکم و لگن از اشعه ایکس استفاده میکند و در نمایش استخوانها، خونریزی حاد و برخی ضایعات سرطانی سریعتر و دقیقتر است. MRI شکم و لگن از میدان مغناطیسی و امواج رادیویی استفاده میکند و برای نمایش جزئیات بافتهای نرم مانند کبد، مغز، نخاع، و تشخیص ضایعات خاص (مانند تومورها و کیستها) بدون اشعه، برتری دارد. انتخاب بین این دو روش بستگی به نوع بیماری و نظر پزشک دارد.
